Hai xa máis dun ano da presentación dos paneis informativos do castelo de Rianxo – castelo da Lúa . Este xacemento alberga os restos dunha fortaleza baixomedieval situada no litoral da Ría de Arousa, nunha pequena punta rochosa orientada ao NW, pechando o esteiro da desembocadura do río Te. Ademais dos vestixios da fortaleza medieval (séculos XIII-XV), consérvanse os restos dun forno de cerámica común de época moderna (séculos XVI a XVIII) construído en cachotería.
Tras a realización de varias intervencións arqueolóxicas na primeira década do século XXI, actualmente pódense observar parte dos alicerces das edificacións que o conformaban, así como rebaixes e buratos de postes, que indican a existencia de estruturas pétreas e de madeira, hoxe desaparecidas. Sen embargo o xacemento carecía de soportes de carácter informativo, que permitisen ao visitante a comprensión e entendemento dos elementos construtivos visibles, da diferenciación das fases construtivas e en definitiva da configuración arquitectónica e histórica do castelo.
Sigue lendo →

Grazas aos traballos desenvolvidos nas últimas décadas por parte da arqueoloxía profesional, púxose á luz a relevancia do enclave portuario e industrial de época romana e tardoantiga, baixo o subsolo e costa da actual cidade de Vigo (Pontevedra).
Desde as antigas referencias e achados, destacando o notable grupo epigráfico descuberto en 1953 nas rúas Pontevedra e Hospital, púidose precisar a información sobre a xénese e desenvolvemento do núcleo antigo, resultando fundamentais os datos obtidos nas intervencións arqueolóxicas, en base á escaseza das fontes literarias antigas referidas á zona.
Entre os restos exhumados, destacan as estruturas dun complexo salineiro de época altoimperial romana, singular en canto a dimensións, grao de conservación e ao feito de atoparse nun contexto estratigráfico selado, estendéndose sobre o que sería a liña de praia e marismas orixinais, actualmente baixo o subsolo principalmente das rúas Rosalía de Castro e Areal. Estas salinas producirían o conservante necesario para a exportación a diferentes escalas de peixes e outros produtos procedentes das rías, estando parte delas musealizadas, sendo visitables.
Sigue lendo →

O pasado venres 7 de outubro de 2016, tivemos o goce de participar na presentación do libro Expreso e outros poemas da vía (Círculo Rojo, Almería, 2016), publicado polo noso amigo e poeta Xulio Cid Neira. O libro recolle unha serie de poemas baseados en lembranzas da infancia e adolescencia do autor no barrio ourensá do Pino, aos pés da liña ferroviaria da estación Ourense-Empalme.

As intervencións arqueolóxicas en Reza Vella puxeron de manifesto o carácter viario da zona dende época antiga

A nosa colaboración á obra consistiu na achega dun breve texto e unhas imaxes acerca das escavacións arqueolóxicas por nós dirixidas nos anos 2010 e 2011 no xacemento de Reza Vella, entre as liñas de ferrocarril Ourense-Vigo e Ourense-Santiago con motivo das obras da alta velocidade, en cuxo lugar xogaba o autor de cativo.
A presentación celebrouse no local do parque ferroviario da asociación Carrileiros, da man de Paco Boluda e Manuel Hernández, onde tivemos a sorte de coñecer a outros membros desta asociación vinculada á difusión da cultura ferroviaria galega, así como a familiares e amigos do autor.
O acto foi presentado por Paco Boluda, con contidos levados polo propio autor para a ocasión, acompañados do recitado de poemas por parte de Loli Cid. O ambiente foi completado cunha exposición de imaxes históricas vinculadas ao tren na capital ourensá, así como pezas musicais relacionadas con historias sobre o camiño de ferro.
Nesa presentación, ao igual que no libro, realizamos unha achega aos resultados das intervencións arqueolóxicas en Reza Vella, onde destacamos a importancia como núcleo viario do barrio do Pino e entorno dende época antiga ata a actualidade, sendo a vía de paso natural de Ourense cara o occidente e o mar.
O expreso avanza na noite polas vías dun tempo abandonado. Sobre o mar de coios regresa a Ourense-Empalme, a estación perdida onde unha vez a viaxe comezou.

Mario César Vila, Santiago de Compostela (A Coruña), 12-X-2016.

O pasado 16 de agosto de 2016 entrou en vigor a nova Lei 5/2016 do Patrimonio Cultural de Galicia, promovida pola Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria. A presente normativa substitúe á Lei 8/95, define novos tipos patrimoniais e delega novas atribuciones nos concellos.
Segundo os seus redactores, esta lei permite unha simplificación sobre a materia que regula, desde o punto de vista lexislativo -coa derrogación doutros tres textos do mesmo rango-, administrativo -coa intención de reducir prazos e trámites- e da clasificación dos bens -rebaixando as tres categorías preexistentes a dúas, entre outros aspectos-.
Consolídase o réxime e niveis de protección previstos na Lei 8/95, introducindo medidas tendentes á súa mellora tanto, no nivel da regulación internacional, como no nivel da organización administrativa, na procura dunha simplificación.

A Lei 5/2016 do Patrimonio Cultural de Galicia define novos tipos patrimoniais e delega atribucións nos concellos

Sigue lendo →

O control arqueolóxico consiste na supervisión das remocións de terras, coa fin de avaliar a existencia ou non de restos estruturas, materiais ou evidencias arqueolóxicas, que puideran saír á luz co motivo de ditos movementos. Así mesmo contempla a documentación, protección de restos arqueolóxicos exhumados e o establecemento de medidas correctoras.
Nos últimos anos levamos realizando tarefas de control e seguimento arqueolóxico para obras de rehabilitación, execución de infraestruturas, seguimentos lineais, parques eólicos, parcelamentos, renovación de acometidas en cascos históricos, monumentos históricos e artísticos, etc.

Entendemos o control e seguimento arqueolóxico coma supervisión e coordinación de actuacións de diverso tipo

Sigue lendo →

A escavación arqueolóxica consiste na retirada de sedimentos do subsolo (terrestre ou subacuático), realizada coa finalidade de descubrir restos históricos, prehistóricos ou paleontolóxicos e os contextos con eles relacionados. As sondaxes arqueolóxicas definen aquelas actuacións realizadas sobre determinadas zonas acoutadas dun terreo (de xeito manual ou con medios mecánicos), coa finalidade de contrastar a existencia dun xacemento arqueolóxico, delimitar a súa área de extensión e coñecer a súa estratigrafía.

A escavación arqueolóxica: programación, desenvolvemento e certificación

Esta constitúe a principal fonte de información que proporciona a escavación arqueolóxica, baseándose no estudo dos estratos, das súas relacións e dos materiais que neles se localizan.

As unidades estratigráficas son definidas coma o elemento de estratificación básico, correspondente a unha evidencia de modificación do terreo e que reflicte unha actividade determinada. Clasifícanse en depósitos (sedimentos), interfacies (cortes) e estruturas (construcións).

Sigue lendo →

A prospección arqueolóxica como procura de información en campo

A prospección arqueolóxica engloba unha serie de traballos de gabinete e de campo, encamiñados á localización de xacementos arqueolóxicos, bens e datos culturais ou coñecementos históricos acerca de feitos acontecidos nunha determinada zona. A prospección trátase dunha procura de xeito metódico mediante o uso de información procedente de diferentes fontes. A prospección de carácter superficial encamíñase cara o rexistro, parcial ou completo, dos xacementos dunha área xeográfica delimitada, dos cales existen restos visibles ou indicios da súa existencia no pasado ou actualmente, sen a realización de escavacións ou movementos de terras.

A prospección resulta o procedemento básico de cara á localización de xacementos arqueolóxicos e bens culturais, encamiñada á realización de inventarios para as administracións públicas, planeamentos municipais, valoración de impactos sobre o patrimonio cultural de proxectos de diversa índole ou a delimitación do alcance de posibles alteracións sobre bens (lumes forestais, axentes naturais, accidentes, obras non controladas, etc). Sigue lendo →